حضرت امام خميني (ره) پيرامون فلسفه نامگذاري اين روز فرمودند: «اگر روزي بايد روز زن باشد، چه روزي والاتر و افتخار آميزتر از روز ولادت با سعادت فاطمه زهرا (س) است». مقام معظم رهبري نيز در سرّ نامگذاري اين روز مي‌فرمايد: « انتخاب چنين روزي به عنوان روز زن به معناي انتخاب زيباترين، متعالي‌ترين و مقدس‌‌ترين الگو براي زنان مسلمان، بلکه زنان همه جهان است».
حضرت امام خميني (ره) در تبيين کرامت و شخصيت زن در اسلام مي‌فرمايد: « مقام زن والا است؛ بانوان در اسلام عالي رتبه و بلند پايه هستند. ما مي‌خواهيم زن به مقام والاي انسانيت خودش برسد، نه ملعبه باشد؛ نه ملعبه در دست مرد‌ها باشد، نه در دست اراذل و اوباش باشد».
ايشان در بيان شخصيت زن در مکتب تشيع مي‌فرمايد: « تشيع که مکتبي است انقلابي و ادامه‌ اسلام راستين پيامبر(ص) است همچون خود شيعيان،‌ هميشه مورد حملات ناجوانمردانه مستبدين و استعمار‌گران بوده است. تشيع نه تنها زنان را از صحنه زندگي اجتماعي طرد نمي‌کند، بلکه آنان را در جامعه در جايگاه رفيع انساني خود قرار مي‌دهد. ما پيشرفت دنياي غرب را مي‌پذيريم،‌ ولي فساد غرب را که خود آنان از آن ناله مي‌کنند نه».
در مورد کرامت و شخصيت زن رهبرمعظم انقلاب نيز بيانات نغزي دارند و به مناسبت‌هاي مختلف شخصيت زن را به اين صورت تبيين مي‌فرمايد: « کرامت و هويت واقعي و انساني زن،‌ در اسلام به تماميت، مورد توجه قرار گرفته است. بنابراين مد نظر قراردادن آنها، قطعا زنان را در موقعيت مطلوب و شايسته و برتر از تمامي نقاط جهان قرار خواهد داد. زن مسلمان نيازي ندارد تا فعاليت‌‌هاي خانوادگي و اجتماعي، سياسي، تحصيلي و مُدخواهي خود را از روي نسخه غربي‌، تنظيم کند. اين نسخه اگر شفابخش و اصلاح‌گر بود علي‌القاعده غرب مي‌بايستي، هيچ مشکلي و نارسايي و نابهنجاري در اين زمينه احساس نمي‌کرد و فرياد مردم و دانشمندانِ منصف آن ديار بلند نمي‌بود.
اسلام، آن علو رتبه را جايگاه حتمي زن دانسته و سلوك به سوي آن را لازم شمرده و راه آن را با ارزش گذاري‌ها و مقررات و احكام هموار ساخته است. فرهنگ غرب و بينشي كه پايه آن است، اگر آن منزلت را نيز ارزاني زن كند - كه البته ديدگاه مادي فاقد آن گستره‌ چشم‌انداز‌هاي معنوي است - ياراي آن ندارد كه وارستگي از لذات و شهوات و سرگرمي‌هاي حقير را از شخصيت زن جدا سازد؛ بلكه اين را اصل شمرده، پايه قضاوت خود درباره‌ جوامع و عقايد قرار مي‌دهد».
حضرت امام راحل(ره) ضمن تبيين شخصيت معنوي و ملکوتي حضرت زهرا (س) مي‌فرمايد: « تمام ابعادي كه براي زن متصور است و براي يك انسان متصور است در فاطمه زهرا سلام اللَّه عليها- جلوه كرده و بوده است. فاطمه يك زن معمولي نبود؛ يك زن روحاني، يك زن ملكوتي، يك انسان به تمام معنا انسان، تمام نسخه انسانيت، تمام حقيقت زن، تمام حقيقت انسان... زني كه تمام خاصه‏‌هاي انبيا در اوست. زني كه اگر مرد بود، نبي بود. حضرت امام راحل (ره) اين روز را براي زناني ، روز زن مي‌داند که از آن حضرت الگو بگيرند و در مسير او حرکت نمايند: « اگر شما زن‌ها و همه كشور ما پذيرفتند كه روز تولد حضرت زهرا با آن كمال روز زن است؛ وظيفه سنگيني بر عهده شما خواهد بود؛ و بايد در مجاهده ، زهد و تقوا ، عفاف و همه ويژگي هاي آن حضرت ، از ايشان تبعيت كنيد.
مقام معظم رهبري، سلاله حضرت زهرا(س) و خلف صالح امام امت مي‌فرمايد
مقام معظم رهبري براي شناسايي و شناخت کرامت زن علاوه بر ديدگاه نظري، بيان نمونه‌هاي عيني زناني را که در سايه اسلام به مقامات عاليه رسيده اند، ضروري مي داند كه بازخواني وتبيين زندگي فاطمه زهرا(س) يکي از بهترين اين الگو‌ها است.
به اين ترتيب اسلام بزرگ‌ترين خدمت‌ها را به جنس زن انجام داد و از جمله، حريت،‌ شخصيت و استقلال فكر را به او اعطا نمود. از نظر اسلام هرگز در اين مساله ترديدي وجود ندارد كه زن و مرد هم در اصل شرافت و هويت انساني و هم در برخورداري از حقوق انساني برابرند. نه اسلام دين مردان است و نه زن در نگرش اسلامي انسان ناقص است.
طي مقامات معنوي و رسيدن به اجر اخروي و قرب الهي به جنسيت مربوط نيست،‌ به ايمان و عمل صالح مربوط است، خواه از طرف زن باشد و يا از طرف مرد. اسلام با افكار خرافي پليد شمردن زنان مبارزه، و دوست داشتن زن را جزو اخلاق انبيا معرفي كرد. علت غايي آفرينش، انسان است، و مسالة جنسيت مطرح نيست، بلكه هر يك از زن و مرد براي يكديگر آفريده شده‌اند. در انديشه اسلامي وجود زن براي مرد، خير و ماية آرامش دل است، نه آن كه ماية بدبختي و گرفتاري او باشد.
به همين جهت است که مقام معظم رهبري، سلاله حضرت زهرا(س) و خلف صالح امام امت مي‌فرمايد: « روز زن بايد روزي باشد که زنان جامعه ما از شخصيت والايي فاطمه (س) الگو بگيرند . وقتي روز ولادت حضرت زهرا (ع) را روز زن اعلام مي‌کنيم، بدين معناست که ارزش‌هاي انساني زن و هدف والاي زندگي زن، آن قله‌هاي است که در رأس آن قله، زهرا‌(س) قرار گرفته است. ما زن را داراي ارزش‌ها، استعداد‌ها، درخشندگي‌‌ها و زيبايي‌‌هايي مي‌دانيم که اگر از مرحله استعداد به فعليت برسد، شبيه فاطمه(س) خواهد شد و چه خوب است که زندگي آن بزرگوار از ابعاد مختلف در مجامع بانوان مسلمان مورد توجه قرار گيرد و مطالعه و بررسي شود»